January 30, 2020 , No Comments

W ramach projektu  „ Modernizacja i rozbudowa urządzeń systemu kanalizacyjnego i wodociągowego Aglomeracji Mrągowo” ZWiK Mrągowo zrealizował m.in. część sieci kanalizacji sanitarnej, zmodernizował stację uzdatniania wody dla miasta Mrągowa, wybudował instalację PV o mocy 40kW, przebudował oraz wymienił urządzenia technologiczne głównej przepompowni oraz wybudował instalację przeznaczoną do tlenowego kompostowania osadów ściekowych, która jest najdroższym elementem całego projektu.

I właśnie o kompostowni będzie poniższy wywiad, dzięki której projekt również wpisał się w realizację wytycznych GOZ (Gospodarka Obiegu Zamkniętego), gdzie przetwarzanie osadów ściekowych na kompost wpisuje się w recykling organiczny, tak mocno pożądany w hierarchii postępowania w odpadami.Projekt  realizowany jest w ramach działania 2.3 „Gospodarka wodno – ściekowa w aglomeracjach” ,oś priorytetowa II „Ochrona środowiska, w tym adaptacji do zmian klimatu” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020.

Całkowita wartość projektu :  19 185 034,56 zł brutto 

Kwota dofinansowania :  9 997 688,05 zł netto

Agnieszka: Panie Laszlo, co to jest biologiczne przetwarzanie odpadów w warunkach tlenowych i jakie są tego procesu zalety?

Profesor Aleksza:

Kompostowanie jest procesem biologicznym, który ma na celu  stabilizację biologiczną i humifikację materiału organicznego. Wytworzony kompost stanowi naturalne źródło substancji organicznych i składników odżywczych dla gleb, co czyni go szczególnie cennym materiałem ze względu na wyczerpujące się światowe złoża fosforu oraz postępujące wyjałowienie gleb. Główne czynniki wpływające na szybkość i jakość rozkładu substancji organicznych podczas procesu kompostowania: porowatość podłoża, wilgotność materiału, temperatura; stosunek C/N i dostępność składników pokarmowych, wiedza technologiczna i reżim technologiczny.

Kompostowanie osadów ściekowych posiada następujące zalety:

  • obniża zawartości wody w kompostowanym materiale
  • redukuje i stabilizuje zawartość substancji organicznych
  • ze względu na wysoką temperaturę w jakiej przebiega kompostowanie czy tez jego ciepłolubny charakter, znajdujące się w osadzie patogeny ulegają zniszczeniu lub osłabieniu
  • dzięki dużej zdolności absorpcyjnej zwiększają zdolność gleb do gromadzenia składników odżywczych
  • możliwa jest produkcja wysokiej jakości kompostu – certyfikowanego, sprzedawalnego produktu
  • stosowanie kompostu sprawia, że rośliny są bardziej odporne na patogeny i szkodniki
  • stosowanie kompostu sprawia, że tworzona struktura gleby jest trwała i zmniejsza powstawanie kurzu oraz ryzyko wystąpienia erozji
  • dzięki stosowaniu kompostu następuje poprawa gospodarki wodnej, cieplnej i powietrznej gleb.

Agnieszka: Czy każdy podmiot wytwarzający osad ściekowy może go poddać kompostowaniu?

Profesor Aleksza:

Rozważając budowę kompostowni osadów ściekowych, czy też innych odpadów organicznych,  należy odpowiedzieć sobie na kilka zasadniczych pytań, dotyczących przede wszystkim dysponowania odpowiednim terenem pod instalację, możliwości zdobycia materiału strukturalnego oraz sposobu zagospodarowania materiału wychodzącego z procesu. Należy również wziąć pod uwagę koszty inwestycyjne, jak i eksploatacyjne  aby ekonomia szła w parze z ekologią. Ważna jest również charakterystyka osadów powstających w danej oczyszczalni, głównie odnośnie zawartości metali ciężkich, których obecność przekraczająca określone prawnie limity wyklucza zastosowanie kompostowania.

Agnieszka: Jaka jest charakterystyka właśnie oddanej do użytkowania kompostowni na oczyszczalni ścieków w ZWiK Mrągowo?

Profesor Aleksza:

Przepustowość instalacji w ZWiK Mrągowo to 8 000 Mg/rok, przy czym osad ściekowy stanowi 50% wsadu; reszta to struktura, którą stanowią zrębki.

Dzięki wybudowanej kompostowni ZWiK Mrągowo spełnia oczekiwania gospodarki odpadami, GOZ oraz jako zakład jest przygotowany na najbardziej rygorystyczne przepisy, które mogą wejść w życie  np. dotyczące odorów.

Dzięki wybudowanej instalacji:

  • spełniono wytyczne dot. recyklingu organicznego
  • spełniono wymagania sanitarne i dotyczące higienizacji odpadu – temperatura przetwarzania (I faza, czas 3 tygodnie) powyżej 70°C
  • zakład będzie posiadał szerszą możliwość zagospodarowania produktu po procesie – certyfikacja kompostu i np. sprzedaż jako produkt
  • ZWiK Mrągowo posiada instalację do przetwarzania osadów, która spełnia wytyczne BAT/BREF – technologia biologicznego, tlenowego przetwarzania odpadów z wykorzystaniem membran półprzepuszczalnych jest uznana za najlepszą dostępną technikę, zgodnie z Decyzją Wykonawczą Komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r.
  • rozwiązano problem odorów – system zamknięty z półprzepuszczalną, oddychającą membraną, która dzięki swoim właściwościom zatrzymuje związki odorowe w przetwarzanym odpadzie (część rozpuszcza się , a część podlega degradacji)  dzięki warstwie wody, która tworzy się poprzez kondensację (wysoka temperatura i woda) pod jej powierzchnią na całej długości pryzmy
  • proces przetwarzania jest szybszy, łatwy operacyjnie i bardzo proekologiczny.

System GORE ® Cover opiera się na półprzepuszczalnych membranach GORE, pozytywnym napowietrzaniu i sterowaniu.  Kompostowanie osadów ściekowych to proces trwający ok. 8-10 tygodni.

Agnieszka: A jakie są etapy procesu kompostowania w technologii GORE ® Cover i co się w nich dokładnie dzieje?

Profesor Laszlo:

Jest kilka etapów całego procesu i każdy z nich jest ważnym elementem całej, biologicznej układanki.

  1. Przygotowanie wsadu

Osad ściekowy transportowany jest na plac przygotowawczy.

Faza ta jest kluczowym elementem technologicznym – dodawana jest w odpowiednich proporcjach struktura.

Cała masa wsadowa jest mieszana za pomocą przerzucarki – dzięki temu możliwe jest uzyskanie jednorodnego materiału wsadowego o odpowiedniej wilgoci i składzie. Usypane pryzmy są przykrywane oddychającą ale wodoodporną membraną GORE, chroniącą stabilizowany materiał przed wpływem warunków atmosferycznych.

  • Faza intensywna (I faza)

Podczas trzech tygodni trwania procesu system nie wymaga przerzucania materiału, materiał jest napowietrzany, a temperatura odpadu jest kontrolowana.

Nie ma w tym czasie potrzeby nawadniania lub przerzucania pryzm. Temperatury tej fazy są wysokie i to właśnie podczas tego czasu zachodzi higienizacja masy odpadowej poddanej biologicznemu przetwarzaniu.

Po 3 tygodniach pryzma jest otwierana i materiał jest transportowany do kolejnego boksu, w którym zostaje poddany kolejnej fazie.

  • I faza dojrzewania

Faza ta trwa kolejne trzy tygodnie.

Temperatura odpadu jest niższa. Po zakończeniu procesu w tej fazie boks jest otwierany i materiał jest przewożony do strefy kolejnej – tzw. leżakowania.

  • II faza dojrzewania – tzw. leżakowanie

W celu uzyskanie wysokiej jakości kompostu, który będzie niebawem posiadał certyfikat (polepszacz gleby) kompost kierowany jest do II fazy dojrzewania, która winna trwać minimum 2 tygodnie.

  • Sianie kompostu

Po całym procesie trwającym ok. 10 tygodniu, kompost jest przesiewany na oczku 0-20 mm (jeśli wymogi rynkowe będą inne, zakład dostosuje się ). Frakcja nadsitowa (odzyskane zrębki) wracają do procesu jako zaszczep do kolejnej pryzmy, a frakcja podsitowa sanowi wysokiej jakości kompost – jeśli ZWiK Mrągowo będzie posiadał certyfikat, będzie to wysokiej jakości sprzedawalny produkt.

Agnieszka: Właśnie, co możemy zrobić z wytworzonym kompostem?

Profesor Aleksza:

Kompostowanie jest metodą elastyczną, pozostawiającą możliwość wyboru sposobu zagospodarowania materiału finalnego. Zarządzający kompostownią może zdecydować, czy proces zakończyć w fazie I dojrzewania, gdzie kompost jest odpadem o kodzie 19 05 03 i może być zastosowany w procesie odzysku jako okrywa rekultywacyjna. Istnieje także możliwość wydłużenia procesu, aby w rezultacie otrzymać kompost wysokiej jakości, który po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi uzyskuje status produktu i może być wprowadzony do obrotu handlowego, jako środek poprawiający właściwości gleby lub nawóz. Wybór zależy  w głównej mierze od lokalnych uwarunkowań, jednakże druga opcja jest niezwykle korzystnym rozwiązaniem, ze względów formalnych związanych z utratą statusu odpadu, a także ze względów ekonomicznych, ponieważ ze sprzedaży nawozu lub środka poprawiającego właściwości gleby przedsiębiorstwo uzyskać może realne zyski.

Agnieszka: Kilka słów podsumowania?

Profesor Aleksza:

Kompostownia zamknięta w systemie GORE® Cover jest oparta na prostej technologii, więc koszty jej eksploatacji są relatywnie niskie w porównaniu z bardziej skomplikowanymi rozwiązaniami.

Półprzepuszczalna membrana wraz z systemem kontrolowania napowietrzenia wyznacza kierunek rozwoju w technologii z punktu widzenia inżynierii i ekologii. Obsługa Systemu jest imponująco prosta i intuicyjna, tę technologię  charakteryzuje także krótki okres inwestycyjny, bezodorowość  oraz krótki czas przetwarzania odpadu do wysokiej jakości kompostu.

ZWiK Mrągowo jest prekursorem w swoim regionie zagospodarowania osadów ściekowych. Jestem niezmiernie rad, że władze Spółki postawiły na recykling organiczny i to w tak proekologicznej, energooszczędnej technologii, jak GORE° Cover.

Wywiad przeprowadziła: Agnieszka Spodzieja; Green Code

Na pytania odpowiadał:

Profesor nadzwyczajny Laszlo Aleksza

Dyrektor Generalnym firmy Profikomp Inc.

Dziekan Wydziału Technologii Środowiskowych i Gospodarki Odpadami Szent Istán University w Godollo. Do niedawna Konsultant Ministerstwa Środowiska na Węgrzech; Autor wielu publikacji i książek z zakresu kompostowania i rolnictwa

Written by doka